SÜT ALERJİSİ

Merhabalar

Günümüzde birtakım hastalıklar hızla artıyor. Süt Alerjisi de onlardan biri. Besin olarak aldığımız maddeler artık eskisi gibi doğal değil.
İneklere verim artırmak için aşılar yapılıyor, antibiyotikler veriliyor; inekler otlatılmıyor, yerinde hep sabit kalıyor. Yediklerinin de ne olduğu belli değil. Bazı Avrupa ülkelerinde genetiği değiştirilmiş mısırlar yem olarak kullanılmazken bizde tam tersi. Bilim dünyası inek sütü alerjilerindeki artışı bunlara bağlıyor.

Birçok önemli hastalığı taklit eden ‘inek sütü proteini alerjisi’ni çoğu-anne baba bilmiyor. Hatta hekimler bile teşhis konusunda geç kalabiliyor Bu nedenle küçük bir araştırma yaptım ve sizlerle paylaşmak istedim.

Düşünsenize; dünyaya yeni gözlerini açmış bebeğiniz hiç durmadan ağlıyor, sürekli bacaklarını kasarak gaz sancısı çektiğini gösteriyor, tam ‘karnı doydu, uyur belki’ dediğiniz anda tüm yediklerini geri çıkarıyor. Bildiğiniz, duyduğunuz tüm tedavi yollarını denesiniz de onu bir türlü sakinleştiremiyor, aralıksız 2-3 saatlik uykuya hasret kalıyorsunuz. Üstelik yavrunuz her geçen gün biraz daha büyümesi gerekirken sürekli istifra ettiği için kilo alamıyor, bazen kabız bazen de ishal olması bedenini fazlasıyla yıpratıyor…

Siz ‘Anne sütü ishal yapmıştır’, ‘Mama kabız bırakmıştır’, ‘Gazlı bir bebek’, ‘Ben de bebekken anneme çok çektirmişim, bana benzemiş’ gibi onlarca sebebi ileri sürerek kendinizi sakinleştirmeye çalışırken bir bakıyorsunuz oğlunuzun-kızınızın poposundan kanlı dışkı gelmeye başlıyor. Bazen de tüm bunları ya daha hafif geçirip ya da hiç yaşamazken; deri döküntüleri, soluk alıp vermede zorlanma, öksürük, aksırık, burun akıntısı-tıkanıklığı ve sık tekrarlayan enfeksiyonlar görülebiliyor. Sizce böyle bir miniğin neyi olabilir? İnek sütü alerjisi desek… bu reaksiyonları aslında hepimiz yaşıyoruz.  Ama bunları iyi ayırt etmemiz gerekiyor.

Bu alerji inek sütünün bebeğe direkt verilmesi ile olabildiği gibi, anne sütü ile beslenen bebeklerde, annenin diyetindeki inek sütü içeren gıdaların bebeğe emzirme yolu ile geçmesi sonucunda da ortaya çıkabiliyor. Ayrıca çoğu hazır mamanın inek sütü proteinlerini içermesi sebebiyle de mama ile beslenen bebeklerde de sıklıkla alerji görülebiliyor.

Süt alerjisi bulguları, süt veya süt ürünlerinin tüketimini takiben birkaç dakika veya birkaç saat sonra ortaya çıkabilir fakat şiddetli alerji bulguları sıklıkla yarım saat veya bir saat sonra ortaya çıkar.

En sık görülen bulgular; kızarıklık, deride döküntüler, mide ve barsaklarda rahatsızlık hissi, kusma, ishaldir. Daha az sıklıkla görülmekle birlikte dışkıda kan da görülebilir.Bazı bebeklerde süt alerjisi, kronik burun tıkanıklığı, öksürük, hırıltılı solunum veya nefes almada güçlük şeklinde bulgu verebilir. İnek sütü veya süt ürünü alımını takiben ağız çevresinde şişlik, kaşıntı, ürtiker şeklinde döküntü olabilir. Egzama yapabilir. Eğer bebeğinizde inek sütü alerjisinden şüphe ediyorsanız bunu mutlaka çocuk doktorunuzla paylaşmalısınız. Bebeğiniz süt ve süt ürünü alımını takiben morarıyorsa, soluk ve halsizse, tüm vücudunu kaplayan ürtiker şeklinde deriden kabarık döküntüleri varsa, boyun ve baş bölgesinde ani şişlik oluşmuşsa ve kanlı ishal varsa doktorunuza veya acil servise hemen başvurmalısınız.

İnek sütü alerjisinin tedavisinde bebek sadece anne sütü alıyorsa öncelikle annenin diyetinden süt ve süt ürünleri çıkarılır. Bebeğiniz anne sütü almıyor mama ile besleniyorsa doktorunuzun önerdiği hidrolize proteinden oluşan hipoalerjenik mama kullanılmalıdır. Bebeğiniz ek gıda alma döneminde inek sütü alerjisi bulguları gösterirse bu dönemde süt ve süt ürünleri (yoğurt, peynir gibi) bir süre diyetten çıkarılır ve alerji bulgularının gerileyip gerilemediği kontrol edilir. Daha sonraki dönemde doktorunuzun önerisi ile tekrar az miktarda süt ve süt ürünlerine başlayıp alerjik bulguların tekrarlama olasılığı gözden geçirilmelidir. Bir yaşın üstünde süt alerjisi olan çocukların peynir, yoğurt, dondurma ve süt içeren yiyeceklerden kaçınması gerekir. Bu çocuklarda soya sütü denenebilir fakat soya sütü alerjisi ve inek sütü alerjisinin bir arada olabileceği de unutulmamalıdır. Bu durumda ise çocuk doktorunuz çocuğunuz için uygun süt ürününe karar vermede size yardımcı olacaktır. Çocuk doktorunuz alerjinin şiddetine göre antihistaminik içeren ilaçlar verebilir. Eğer çocuğunuz solunum yolları ile ilgili alerji şikayeti veriyorsa astıma karşı ilaçlar denenebilir.

 Çoğunlukla süt alerjisi iki veya beş yaşa kadar sürebilir. İnek sütü alerjisini önlemek için yenidoğan bebek en az 4 ay ideal olarak 6 ay kadar anne sütü almalı, ek gıdalara geçiş döneminde özellikle de ailede yoğun alerjik bir hikayesi varsa yeni ek gıdalar adım adım ve 2 hafta aralarla başlanmalıdır.

Çocuk kemik gelişiminde süt ve süt ürünlerinin önemini bilmeyen yok.  Bebekliğinden itibaren süt ve süt ürünlerini tüketemeyen, süt alerjisi olan çocuklar özel mamalar ya da keçi sütü ve ürünleri  ile beslenmektedir. Peki bu mamaları devletin ücretsiz verdiğini biliyormusunuz. Evet evet yanlış duymadınız Bunun için devlet ya da özel sektördeki gastroenterolog ya da alerji doktorlarının rapor yazması gerekiyor. Eğer çocuğun getirildiği hastanede gastroenterolog, alerji uzmanı yoksa çocuk doktoru tanıyı koyarak rapor düzenleyebiliyor. Mevcut uygulama sayesinde vatandaşın mağduriyet yaşamadığını, birçok gelişmiş ülkede benzer bir kolaylığın sağlanmadığını anlatıyor: “Avrupa ülkelerinin birçoğu bu mamaları ücretsiz vermiyor. Bebeği hastanede belli bir süre yatırıp çok ciddi testlerden geçirdikten sonra verenler var. Yani Bu konuda iyiyiz.”

Umarım bu bilgiler işinize yarar.

Hoşçakalın, sevgiyle kalın